Zabezpieczenia przeciwpożarowe mają na celu zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożarów, zapewnienie sił i środków do jego zwalczania oraz umożliwienie prowadzenia działań ratowniczych.
Zabezpieczenia przeciwpożarowe możemy podzielić na aktywne i pasywne. Do zabezpieczeń aktywnych możemy zaliczyć:
- instalacje sygnalizacji pożaru (ISP),
- stałe urządzenia gaśnicze (SUG),
- urządzenia zraszaczowe,
- systemy hydrantowe,
- klapy domowe (systemy odprowadzania dymu i ciepła).
Zabezpieczenia pasywne to między innymi:
- impregnacja przeciwogniowa,
- zabudowy przeciwogniowe,
- przegrody pożarowe,
- zabezpieczenia kabli i systemów technicznych,
- ściany i drzwi przeciwogniowe.
Istotniejsze z praktycznego punktu widzenia są aktywne zabezpieczenia, które są w stanie ostrzec nas o zagrożeniu oraz samoczynnie rozpocząć gaszenie ognia, uniemożliwiając jego rozprzestrzenianie.
Stałe urządzenia gaśnicze
Obowiązek stosowania stałych urządzeń gaśniczych, do których zalicza się stałe urządzenia gaśnicze wodne (tryskaczowe i zraszaczowe), parowe, pianowe, gazowe i aerozolowe, proszkowe regulują przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Zgodnie z ww. rozporządzeniem stosowanie stałych urządzeń gaśniczych, związanych na stałe z obiektem, zawierających zapas środka gaśniczego i uruchamianych samoczynnie we wczesnej fazie rozwoju pożaru, jest wymagane w:
- archiwach, wyznaczonych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych,
- muzeach oraz zabytkach budowlanych, wyznaczonych przez Generalnego Konserwatora Zabytków w uzgodnieniu z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej,
- ośrodkach elektronicznego przetwarzania danych o znaczeniu krajowym.
Należy zaznaczyć, że zgodnie z przepisami powyżej przytoczonego rozporządzenia w strefach pożarowych i pomieszczeniach wyposażonych w stałe urządzenia gaśnicze gazowe lub z innym środkiem gaśniczym mogącym mieć wpływ na zdrowie ludzi powinny być zapewnione warunki bezpieczeństwa dla osób przebywających w tych pomieszczeniach, zgodnie z odpowiednimi Polskimi Normami dotyczącymi tych urządzeń.
Natomiast stosowanie stałych urządzeń gaśniczych wodnych jest wymagane w:
- budynkach handlowych lub wystawowych: jednokondygnacyjnych, w strefie pożarowej zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I o powierzchni powyżej 8000 m2,
- wielokondygnacyjnych w strefie pożarowej zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I o powierzchni powyżej 5000 m2,
- budynkach o liczbie miejsc służących celom gastronomicznym powyżej 600,
- budynkach użyteczności publicznej wysokościowych,
- budynkach zamieszkania zbiorowego wysokościowych.
System sygnalizacji przeciwpożarowej
Instalacje sygnalizacji pożaru składają się z centrali alarmowej, czujek i przycisków pożarowych oraz sygnalizatorów alarmowych (optycznych i akustycznych).
Stosowanie systemu sygnalizacji pożarowej, obejmującego urządzenia sygnalizacyjno-alarmowe, służące do samoczynnego wykrywania i przekazywania informacji o pożarze, a także urządzenia odbiorcze alarmów pożarowych i urządzenia odbiorcze sygnałów uszkodzeniowych, jest wymagane w:
- budynkach handlowych lub wystawowych:
- jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 5 000 m2,
- wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 2 500 m2,
- teatrach o liczbie miejsc powyżej 300,
- kinach o liczbie miejsc powyżej 600,
- budynkach o liczbie miejsc służących celom gastronomicznym powyżej 300,
- salach widowiskowych i sportowych o liczbie miejsc powyżej 1 500,
- szpitalach, z wyjątkiem psychiatrycznych, oraz w sanatoriach – o liczbie łóżek powyżej 200 w budynku,
- szpitalach psychiatrycznych o liczbie łóżek powyżej 100 w budynku,
- domach pomocy społecznej i ośrodkach rehabilitacji dla osób niepełnosprawnych o liczbie łóżek powyżej 100 w budynku,
- zakładach pracy zatrudniających powyżej 100 osób niepełnosprawnych w budynku;
- budynkach użyteczności publicznej wysokich i wysokościowych,
- budynkach zamieszkania zbiorowego, w których przewidywany okres pobytu tych samych osób przekracza trzy doby, o liczbie miejsc noclegowych powyżej 200,
- budynkach zamieszkania zbiorowego niewymienionych w pkt 11, o liczbie miejsc noclegowych powyżej 50,
- archiwach wyznaczonych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych,
- muzeach oraz zabytkach budowlanych, wyznaczonych przez Generalnego Konserwatora Zabytków w uzgodnieniu z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej,
- ośrodkach elektronicznego przetwarzania danych o zasięgu krajowym, wojewódzkim i w urzędach obsługujących organy administracji rządowej,
- centralach telefonicznych o pojemności powyżej 10 000 numerów i centralach telefonicznych tranzytowych o pojemności 5 000-10 000 numerów, o znaczeniu miejscowym lub regionalnym,
- garażach podziemnych, w których strefa pożarowa przekracza 1 500 m2lub obejmujących więcej niż jedną kondygnację podziemną,
- stacjach metra i stacjach kolei podziemnych,
- dworcach i portach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania powyżej 500 osób,
- bankach, w których strefa pożarowa zawierająca salę operacyjną ma powierzchnię przekraczającą 500 m2,
- bibliotekach, których zbiory w całości lub w części tworzą narodowy zasób biblioteczny.
Dźwiękowy system ostrzegawczy
Stosowanie dźwiękowego systemu ostrzegawczego, umożliwiającego rozgłaszanie sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych dla potrzeb bezpieczeństwa osób przebywających w budynku, nadawanych automatycznie po otrzymaniu sygnału z systemu sygnalizacji pożarowej, a także przez operatora, jest wymagane w:
- budynkach handlowych lub wystawowych:
- jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 8 000 m2,
- wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 5 000 m2;
- salach widowiskowych i sportowych o liczbie miejsc powyżej 1 500,
- kinach i teatrach o liczbie miejsc powyżej 600,
- szpitalach i sanatoriach o liczbie łóżek powyżej 200 w budynku, z wyłączeniem pomieszczeń intensywnej opieki medycznej, sal operacyjnych oraz sal z chorymi,
- budynkach użyteczności publicznej wysokich i wysokościowych,
- budynkach zamieszkania zbiorowego wysokich i wysokościowych lub o liczbie miejsc noclegowych powyżej 200,
- stacjach metra i stacjach kolei podziemnych,
- dworcach i portach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania powyżej 500 osób.
Zasady dotyczące podłączania systemów sygnalizacji pożaru do PSP
Obowiązek założenia i odpowiedniego połączenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych dla obiektów wyżej wymienionych określa art. 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej.
Zgodnie z ww. artykułem właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, obowiązany do założenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych, zobowiązany jest połączyć te urządzenia z najbliższą komendą lub jednostką ratowniczo-gaśniczą Państwowej Straży Pożarnej, o ile w tym budynku, obiekcie lub na terenie nie działa jego własna jednostka ratownicza.
Sposób połączenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych systemu sygnalizacji pożarowej właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu jest obowiązany uzgodnić z właściwym terenowo komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej (§ 31 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów).
Jednocześnie, zgodnie z ww. rozporządzeniem, obiekty wyposażone w stałe urządzenia gaśnicze mogą być niewyposażone w system sygnalizacji pożarowej. Możliwość ta nie oznacza zwolnienia z obowiązku połączenia urządzeń z komendą lub jednostką ratowniczo-gaśniczą Państwowej Straży Pożarnej w sposób zapewniający automatyczne przekazywanie informacji o pożarze.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 24 sierpnia 1994 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2018 r. poz. 620),
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. poz. 719).
Źródło: www.straz.gov.pl